Πρώτη μέρα στο σχολείο. Φωνές, παιχνίδια, συγκίνηση. Κι εσύ βρίσκεσαι στην αυλή του νηπιαγωγείου ή του δημοτικού, έχοντας κουβαλήσει το παιδί με το ζόρι, προσπαθώντας με χίλιους – δυο τρόπους να αντιμετωπίσεις το κλάμα, τις τσιρίδες και την πεισματική του άρνηση. Γιατί, λοιπόν, συμβαίνει αυτό;
Η απάντηση βρίσκεται στην έννοια του «δεσμού». Ο δεσμός του βρέφους με το πρόσωπο που το φροντίζει αναπτύσσεται ανάμεσα στον έκτο και στον ένατο μήνα. Τότε εμφανίζεται η επιλεκτική προτίμηση για τα οικεία πρόσωπα, η παρουσία των οποίων προκαλεί την μεγαλύτερη χαρά στο βρέφος. Τότε γεννιούνται, όμως και οι δύο πρώτες μορφές άγχους στην ζωή: το άγχος του αποχωρισμού και το άγχος απέναντι στα ξένα πρόσωπα. Υπάρχουν δύο είδη δεσμού: ο ασφαλής και ο ανασφαλής. Στα παιδιά που αναπτύσσουν ασφαλή δεσμό αρέσει να εξερευνούν το περιβάλλον τους, παρουσία της μητέρας τους, αντιλαμβάνονται την απουσία της χωρίς ακραίες αντιδράσεις και επιθυμούν να βρίσκονται κοντά της όταν επανέρχεται. Ο ανασφαλής δεσμός εμφανίζεται με τρεις διαφορετικούς τύπους: με τον τύπο αποφυγής, με τον τύπο αντίστασης και με τον αποδιοργανωμένο τύπο. Ο ψυχολόγος μπορεί να σε βοηθήσει να διακρίνεις την ποιότητα του δεσμού που είχε αναπτυχθεί στο παιδί κατά την κρίσιμη περίοδο και να εντοπίσεις πώς αυτό επηρεάζει την σημερινή του συμπεριφορά. Το σημαντικότερο, θα σε καθοδηγήσει ώστε να αντικατασταθεί ο τυχόν ανασφαλής δεσμός που έχει αναπτυχθεί, με ασφαλή. Ως τότε, μερικές απλές συμβουλές:
- Ενθουσίασε το παιδί με τις πιο όμορφες εμπειρίες σου από το σχολείο. Κάνε το να μαγευτεί με τα λεγόμενά σου και με την ιδέα της έναρξης του σχολείου!
- Βάλε την καθημερινότητά του σε σχολικό πρόγραμμα, μια εβδομάδα πριν πάει σχολείο, ώστε να συνηθίσει το ωράριο και την ρουτίνα. Προετοίμασέ το για το τι θα συναντήσει εκεί, γιατί όπως αναφέρθηκε, πολλές φορές το άγχος αποχωρισμού είναι απλά μεταμφιεσμένος φόβος για το άγνωστο.
- Κράτησε τα «αντίο» σου σύντομα! Όταν χρονοτριβείς στον αποχωρισμό, επιβεβαιώνεις και επαυξάνεις το άγχος του παιδιού. Αν η μαμά παραμένει στο σχολείο για πολλή ώρα, με το σκεπτικό να καθησυχάσει το παιδί, είναι σαν να του λέει ότι στ’ αλήθεια υπάρχει κάτι που πρέπει να φοβάται.
- Κρύψε στην τσάντα του ένα ραβασάκι που να εκφράζει αγάπη, μια οικογενειακή φωτογραφία ή κάτι που να το κάνει να νιώσει ότι παίρνει μαζί του ένα κομμάτι από το σπίτι του. (Η προσκόλληση των παιδιών σε κάποιο αντικείμενο, συνήθως λούτρινο ζωάκι, που η ψυχολογία ονομάζει «αντικείμενο μεταβίβασης», συνήθως έχει ξεπεραστεί πριν το παιδί πάει σχολείο. Αν όχι, χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση ως προς αυτή την συμβουλή).
- Μίλησε μαζί του. Υπάρχει περίπτωση να μην θέλει να πάει σχολείο γιατί αντιμετωπίζει κάποιο μαθησιακό ή κοινωνικό πρόβλημα. Το φαινόμενο της σχολικής βίας είναι, δυστυχώς, μια πραγματικότητα. Βοήθησέ το να εκφραστεί. Συνήθως στο νήπιο, ή στο ντροπαλό παιδί που δεν εκφράζεται άνετα με τον λόγο, βοηθάει να δώσεις εικόνες με φατσούλες χαμογελαστές, θυμωμένες και λυπημένες και να το προτρέψεις να σου δείχνει με το δάχτυλο τι νιώθει όταν ακούει «σπίτι, πάρκο, γιατρός, σχολείο».
Μην ξεχνάς πως η πρώτη επαφή με το σχολικό περιβάλλον μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά ο ψυχολόγος θα σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά το πρώτο σοκ, όπως και τα μετέπειτα προβλήματα.
Έλα σε επικοινωνία μαζί μου για να κλείσεις το ραντεβού σου. Κάνε το πρώτο βήμα προς την αλλαγή.